معادن طلای ایران بیشتر بشناسیم

طلا یکی از گران قیمت ‌ترین فلزات در دنیا به شمار می‌رود که در ایران نیز یافت و استخراج می‌‌شود. ذخیره‌ قطعی طلا در معدن‌های ایران، در حال حاضر به روایت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) ۳۰۰ تن برآورد شده‌است که از سوی بخش‌های دولتی، خصوصی و خارجی استخراج و استحصال می‌‌شوند. با توجه به وجود ذخایر طلا در ایران، سازمان زمین‌شناسی وظیفه اکتشاف این فلز گرانبها را برعهده دارد. 

ایران در رده ۴۶ جهانی در تولید طلا

در افق سال ۱۴۰۴ ایران قرار است که سالانه به تولید ۱۰ تن طلا دست پیدا کند. براساس آخرین اعلام سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، ایران ۳۲ معدن طلا دارد که با فعالیت ۲۲ معدن طلا رتبه ۴۶ را با ۰.۲ درصد تولید طلا در سطح جهان (در سال ۱۳۹۹) به خود اختصاص داده‌ است. در عین حال در بین کشورهای آسیایی جایگاه دوازدهم را دارد. در کل ایران به لحاظ ذخایر معادن طلا در رده متوسطی قرار دارد.

موضوع مصرف طلا موجب شده براساس آمار غیررسمی ایران در بین ۱۰ کشور شاخص جای بگیرد و در گزارش‌های دیگر نیز ایران پنجمین مصرف کننده این فلز طلایی عنوان شده است.

زون‌های طلایی ایران

ایران به سبب قرار گرفتن روی کمربند کانی‌سازی طلا، ظرفیت بالایی برای افزایش ظرفیت تولید این ماده معدنی در اختیار دارد و اکنون ۷۴ کانسار طلا در ایران شناخته شده که زرشوران و آق دره در آذربایجان غربی، داشکسن در کرستان، موته در استان اصفهان، کوه زر در استان خراسان رضوی و خارونا در استان آذربایجان شرقی مهمترین کانسارهای این فلز در ایران به شمار می‌روند.

ذخایر طلای ایران روی ۱۰ زون قرار گرفته‌اند که بیشتر آنها از جمله زون ‌های تکاب داشکسن، موته - آستانه و زون شرق ایران شامل حوزه فلززایی طلا، تنگستن، پلی‌متال، بینالود حوزه فلززایی مس و طلای ده سلم خوسف، حوزه فلززایی طلا، آنتیموان، پلی‌متال خاش - زاهدان معرفی شده‌اند. 

بزرگترین معادن طلا در ایران

از ۳۲ معدن فعال ایران ۲۲ معدن فعال، ۸ معدن غیرفعال و دو معدن نیز در حال تجهیز هستند. در ادامه بزرگترین معادن طلای ایران معرفی می شوند. 

معدن طلای زرشوران

معدن طلای زرشوران واقع در ۳۵ کیلومتر شهرستان تکاب و ۱۵ کیلومتری مجموعه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تخت سلیمان است. این معدن که به عنوان بزرگترین معدن ایران شناخته شده، گواهی کشف آن پس از عملیات اکتشافی گروه‌‌های داخلی و خارجی به نام سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران صادر شد.

واحد فرآوری و استحصال طلا با ظرفیت سالانه ۳ تن شمش طلا در منطقه زر‌شوران است. بر اساس مطالعات، ذخیره قطعی معدن طلای زر‌شوران تکاب ۴ میلیون تن کانسنگ طلا با عیار ۵.۸ ppm (گرم در تن) برآورد شده‌است. ذخیره احتمالی این معدن ۳۰ میلیون تن با عیار متوسط ۵ ppm است.

معدن طلای آق دره

معدن طلای آق ‌دره در بخش تخت سلیمان در ۳۰ کیلومتری شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی واقع شده است. این معدن به عنوان دومین معدن طلای کشور با ظرفیت تولید سالانه ۲ میلیون تن کنسانتره طلا از سال ۱۳۸۳ فعالیت خود را آغاز کرده است.

معدن طلای آق دره تکاب یکی از معادن بزرگ طلای خاورمیانه به شمار می‌رود که بیش از ۵ میلیون تن ذخیره قطعی دارد. در واحد استحصال و فرآوری آن ۷۰۰ کیلوگرم طلا با عیار ۹۹۹.۹ گرم در تن تولید می‌‌شود. معدن از نوع سطحی با عیار طلای ۱٫۵ گرم بر تن است. در این معدن به غیر از طلا، کانسنگ نقره و جیوه نیز استخراج می‌شود. 

معدن طلای ساریگونی

بزرگترین معدن طلای کردستان، معدن ساریگونی است که به ۷۰ میلیون تن حجم ذخیره کان سنگ طلا دست یافته است. بهره‌برداری از طلای ساریگونی در دی ماه سال ۱۳۹۴ در شهرستان قروه با مشارکت و سرمایه گذاری دو شرکت ایرانی و قزاقستانی آغاز شد. 

ذخیره این معدن طلا ۵۶.۲ میلیون تن شامل ۴۱.۲ ‏میلیون تن قطعی و ۱۵ میلیون تن احتمالی و کان سنگ طلا با ‏عیار ‏‏۱.۷۳ گرم در تن است.

سال ۱۳۹۸ در معدن طلای ساریگونی ‏قروه ۴.۶ کیلوگرم طلای خالص و ۲ ‏تن نقره تولید شده است. 

معدن طلای موته

معدن طلای موته از توابع شهرستان میمه، در نزدیکی روستای موته و روستای رباط ترک و در فاصله ۵۰ کیلومتری از شهر میمه در استان اصفهان قرار دارد. این معدن طلا به صورت روباز و دارای ۹ کانسار طلادار است.

ذخیره اکسیدی معدن (تا سال ۱۳۸۰) بهره‌برداری شده است. عیار متوسط طلای این معدن۲ گرم در تن است که در هر در آن روزی ۱ تا ۲ کیلوگرم طلا با درصد خلوص۷۰ درصد (۱۸ عیار) تا ۹۵ درصد (۲۴ عیار) با شمش های ۲ تا ۱۰ و ۱۳ تا ۱۵ کیلویی تولید می‌شود.

مجتمع طلای موته که تاکنون تنها امکان تولید شمش‌ های یک کیلویی را داشت، با خرید سیستم ذوب ریخته‌گری، شمش‌ های ۲۵۰ و ۵۰۰ گرمی‌ را بر اساس بودجه خریداران تولید می‌کند.  

معدن طلای زرمهر

معدن و کارخانه طلای زرمهر واقع در استان خراسان رضوی، شهرستان تربت حیدریه است که دارای ذخیره قطعی ۷۲۴ هزار و ۶۰۰ تن سنگ طلا با عیار ۵/۷ گرم در تن است. این معدن توسط بخش خصوصی اداره می‌‌شود که سالانه بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم طلا تولید می‌‌کند.

معدن طلای خمین

معدن طلای خمین، واقع در استان مرکزی و شهرستان خمین و در نزدیکی روستای خوراوند است. ظرفیت اسمی این معدن، استخراج ۹۰ هزار تن خاک طلا در سال است و پیش بینی می‌شود که در آینده‌ای نزدیک این ظرفیت به ۳۰۰ هزار تن در سال افزایش یابد. لازم به ذکر است که استخراج طلا در معدن طلای خمین با خلوص عیار ۳۶ و ۳ صدم گرم در تن است.

امیدهای طلایی سیستان و بلوچستان

سیستان و بلوچستان جزو استان‌هایی است که معادن با ارزش بسیاری در دل ارتفاعات آن نهفته و معادن طلای شناسایی ‌شده با ذخیره بیش از ۱۰میلیون تن را در دل خود جا داده است؛ براساس مطالعات زمین‌ شناسی یکی از استان‌های طلا خیز کشور، استان سیستان و بلوچستان است.

براساس این مطالعات ۴ منطقه امیدبخش طلا در این سیستان و بلوچستان شناسایی شده که یکی از آن‌ها به مرحله گواهی کشف رسیده است.