سنگ لاشه از ویژگی ها تا کاربرد

سنگ لاشه یا لاشه سنگ، به سنگ های طبیعی از گونه سنگ های آذرین بیرونی گفته می شود که اشکالی نامنظم و ضخامت های مختلف از یک تا ۵ سانت دارند، معمولا به صورت طبیعی و بدون برش یا هرگونه تراش هستند و پس از استخراج از معدن بدون فرآوری و تغییر خاصی مورد استفاده قرار می گیرند و آن را با نام تخته سنگ نیز می شناسند.

یکی از نکات  مهم در استفاده از این نوع سنگ، ظاهر دست نخورده آن است که از نظر زیبایی ظاهری به فضای به کار رفته در آن حالتی طبیعی و بکر میدهد و معمولا برای ساخت کف، دیوار و فضاهای بیرونی به کار می رود و چون از نظر عمل فراوری مقرون به صرفه نیست در کارخانه ها برای تولید پودر سنگ بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.

منابع سنگ لاشه

این سنگ از عمل انفجار در معدن سنگ که سبب خرد شدن سنگ ها به قطعات کوچکتر می شود، به دست می آید و به همین دلیل شکل خاص و سطح مشخصی ندارد و برای استفاده از این نوع سنگ باید گوشه و زوایای تیز آن گرفته شود، در غیر این صورت استفاده از آن امکان پذیر نخواهد بود.

در واقع در زمان انفجار، موقعی که سنگ های بزرگ ترشکسته می شوند، تکه های لاشه، گوشه و لبه های تیزی پیدا می کنند، بنابراین قبل از استفاده باید ساب زده شوند تا بتوان از آن ها استفاده کرد.

اما اگر ابعاد این سنگ ها  کمتر از ۱۵ سانتیمتر باشد، از آن ها به عنوان پرکننده در مکان های مختلف استفاده می کنند و دیگر نیازی به ساب زدن نیست.

بهتر است معادن این سنگ به شهر یا محل مصرف آن نزدیک و دارای ضخامت خوب و سهولت در استخراج باشد.   

اگر مقاومت سنگ معدن کم باشد، موجب می شود در زمان انفجار سنگ های بسیاری تولید شود، یا اگر که سنگ لاشه معدن کلیواژ یا کلاژ و درز و شکاف داشته باشد و این درز و شکاف ها نسبت به یکدیگر فاصله کمی داشته باشند نیز سبب می شود که هنگام استخراج مقدار زیادی سنگ لاشه ایجاد گردد.

ویژگی های سنگ لاشه 

معمولا تمام سنگ ها، به ویژه سنگ های لاشه از نظر ویژگی های مختلف، ساختار و مواد موجود در ساختار آن ها قابل بررسی  و تقسیم بندی هستند، از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:           

وزن و چگالی سنگ  

یکی از مهم ترین نکات در شناخت انواع سنگ، توجه به میزان وزن و چگالی آن است، در واقع سنگ ها را از این نقطه نظر می توان به دو دسته تقسیم کرد: سنگ های سنگین و سنگ های سبک.

سنگ های سنگین، به سنگ هایی گفته می شود که چگالی حدود 1.8 گرم بر سانتیمتر مکعب دارند، در حالی که اگر چگالی سنگی کمتر از این مقدار باشد، در دسته سنگ های سبک قرار می گیرد.

میزان تخلخل و چسبندگی

یکی دیگر از ویژگی هایی که این سنگ ها را از هم متمایز می کند، میزان چسبندگی و تخلخل آن ها است. اگر تخلخل سنگ در حد مطلوبی باشد هم چسبندگی کافی خواهد  داشت و هم استحکام و مقاومت آن تقویت می شود.

سنگ هایی که تخلخل زیادی دارند، چسبندگی بیشتری نیز خواهند داشت، برای نمونه سنگ تراورتن از دسته سنگ های متخلخل و سنگ گرانیت از سنگ های با تخلخل کم به حساب می آید.

مقاومت فشاری و ضریب نرم شدگی

از دیگر ویژگیهای مهم قابل بررسی در سنگ لاشه ساختمانی می توان اندازه گیری میزان مقاومت فشاری که سنگ می تواند تحمل کند و ضریب نرم شدگی و همچنین نوع سنگ (آذرین، رسوبی و آهکی) را ذکر کرد.

ویژگی های کیفی سنگ لاشه

این سنگ مانند سایر سنگ ها مشخصه هایی دارد که آن ها را در این قسمت مورد بررسی قرار خواهیم داد:

۱- سنگ های لاشه باید عاری از هرگونه لایه بندی باشند یعنی نباید لایه لایه باشد.

۲- بدون شکاف و درز بودن این سنگ یکی دیگر از مشخصات کیفی لاشه سنگ ها و دلیل بر با کیفیت بودن آن است.   

۳- لاشه سنگ باید سختی و مقاومت قابل قبولی داشته باشد، وجود شکاف و درز در این سنگ نشان دهنده عدم مقاومت و استحکام پایین آن است.

۴- شرایط و نحوه استخراج این سنگ ساختمانی نیز از مشخصه های کیفی آن به شمار می رود که عمدتا باید رو باز، بدون باطله و آسان انجام شود.

۵- مواد قابل حل در سنگ و کانی های رسی در آن وجود نداشته باشد.

۶- حالت آلتراسیون و هوازدگی نداشته باشد و دارای رنگ مرغوب باشد.

انواع سنگ لاشه و کاربردهای آن ها

این سنگ بر اساس منابع اولیه تولید آن و نحوه استخراج و نوع فراوری و پرداخت به انواع مختلف تقسیم بندی می شود که به اختصار به آن اشاره خواهیم کرد:

- یک نوع از این سنگ که منشاء آن کلسیم کربنات است ، سنگ لاشه تراورتن نامیده می شود که کاربرد عمده آن در صنایع هنری و مجسمه سازی و تولید موزاییک و انواع سنگ های مصنوعی است.

- سنگ مالون، نوع دیگری از لاشه سنگ است که در واقع همان سنگ لاشه ای است که یک سری تغییرات از جمله تراش کاری بر آن اعمال شده است و نسبت به لاشه سنگ شکل و شمایل هندسی تری دارد به گونه ای که پس از تراش کاری به سنگی با سطح صاف و ظاهری چهار گوش تبدیل می شود. در واقع  سنگ های لاشه سنگی نتراشیده هستند ولی مالون یک نمونه سنگ تراش خورده و قابل چکش خواری است که یکی از انواع سنگ های آنتیک به حساب می آید.

- نوع دیگر این سنگ، سنگ ورقهای است که این نوع سنگ از بافت کوه و مناطق طبیعی استخراج می شود که استخراج آن به صورت ورقه ورقه است و به همین دلیل سنگ ورقه ای نامیده می شود. این نمونه سنگ به علت ساختار طبیعی و محکمی که دارد در ساخت و سازهای گوناگون از آن استفاده میشود. در ضمن سنگ های ورقه ای از لحاظ اقتصادی برای سازندگان و  مقرون به صرفه تر خواهند بود و نسبت به شرایط آب و هوایی مختلف مانند سرما یا گرمای شدید از خود مقاومت زیادی نشان می دهد که به همین دلیل کاربرد زیادی در ساخت و ساز دارد.

- سنگ ورقه ای یکی ازانواع بسیار مهم و پرکاربرد لاشه سنگ است، برخلاف لاشه سنگ که در صنعت بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد، لاشه ورقه ای کاربرد زیادی در ساختمان سازی دارد. ولی اگر سنگ ورقه ای را با استفاده از تیشه و ابزار دیگر تغییر شکل دهند و به آن نظمی خاص داده شود، به آن سنگ لاشه قواره گفته می شود. که کاربرد آن در ساخت کف حیاط، سنگفرش پیاده رو و محوطه سازی باغ است.

- دسته دیگری از انواع لاشه سنگ، سنگ کوهی است که مانند سنگ لاشه بوده و مستقیما از معدن استخراج می شود که دلیل نام این سنگ نیز به خاطر نوع استخراج آن است که در این روند به روش های مختلف، قطعات بزرگ سنگ از کوه جدا می شود و برای آماده سازی به کارخانه فرستاده می شود.

کاربرد انواع لاشه سنگ

لاشه سنگ و انواع آن کاربرد های فراوانی در صنعت ساختمانی و سازه های عمرانی دارند که در زیر استفاده های هر دسته را به صورت مجزا بیان خواهیم کرد:

کاربرد سنگ ورقه ای: سنگ های ورقه ای به دلیل مقاومت زیاد و استحکام بالا، رنگ های مختلف و قیمت مناسب کاربرد های فراوانی در صنعت ساخت و ساز دارد. از مهمترین کاربرد های این نوع سنگ می توان ساخت پیاده رو و سنگفرش، ساخت آبنما، طراحی دکوراسیون، ساخت دیوار و دیوار پوش، شومینه و باربیکیو، ساخت پله و ….را نام برد.

کاربرد سنگ مالون: از سنگ مالون در انواع پروژه های شهرسازی و ساختمان سازی استفاده می شود، این نوع سنگ برای دیوار حیاط، ویلا، باغ و همچنین کف سازی این محیط ها کاربرد دارد، در پروژه های جاده سازی و عمرانی نیز برای ساخت پل ها و تونل ها از سنگ مالون استفاده می کنند.

کاربرد سنگ کوهی: سنگ کوهی نیز مانند دیگر انواع سنگ لاشه کاربردهای زیادی در ابنیه و ساخت و ساز دارد که از آن جمله می توان به ساخت دیوار و کف محیط های فضای خارجی، سنپ پله پارک ها و ویلا، ساخت آبشار مصنوعی و مواردی از این دست را نام برد.